چرا باید گروههای کوچک خانوادگی یا دوستانه برای کار خیر تشکیل داد؟
سوره مائده آیه ۱۰۶
یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا تُحِلُّوا شَعَائِرَ اللَّهِ وَلَا الشَّهْرَ الْحَرَامَ وَلَا الْهَدْیَ وَلَا الْقَلَائِدَ وَلَا آمِّینَ الْبَیْتَ الْحَرَامَ یَبْتَغُونَ فَضْلًا مِنْ رَبِّهِمْ وَرِضْوَانًا ۚ وَإِذَا حَلَلْتُمْ فَاصْطَادُوا ۚ وَلَا یَجْرِمَنَّکُمْ شَنَآنُ قَوْمٍ أَنْ صَدُّوکُمْ عَنِ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ أَنْ تَعْتَدُوا ۘ وَ تَعَاوَنُوا عَلَی الْبِرِّ وَالتَّقْوَیٰ ۖ وَلَا تَعَاوَنُوا عَلَی الْإِثْمِ وَالْعُدْوَانِ ۚ وَاتَّقُوا اللَّهَ ۖ إِنَّ اللَّهَ شَدِیدُ الْعِقَابِ
ای اهل ایمان! [هتکِ حرمتِ] شعائر خدا [مانند مناسک حج] و ماههای حرام [رجب، ذوالقعده، ذوالحجه و محرم] و قربانی بی نشان، و قربانی نشان دار و قاصدان [و راهیان به سوی] بیت الحرام را که فضل و خشنودی پروردگارشان را میطلبند، حلال مشمارید. و چون از احرام بیرون آمدید [اگر مایل باشید، میتوانید] شکار کنید. و کینه توزی و دشمنی گروهی که شما را از [ورود به] مسجد الحرام بازداشتند وادارتان نکند که [به آنان] تعدّی و تجاوز کنید. و یکدیگر را بر انجام کارهای خیر و پرهیزکاری یاری نمائید، و یکدیگر را بر گناه و تجاوز یاری ندهید؛ و از خدا پروا کنید که خدا سخت کیفر است.
جمع باشید ای حریفان زانک وقت خواب نیست / هر حریفی کو بخسبد والله از اصحاب نیست
بچههای پاکار
خوشا مرام بچهمحلهای پاکار! همانها که وقت چراغانی نیمه شعبان و ایستگاه صلواتی محرم و همزدن دیگ سمنوی نذری پای کارند! همان جوانهای شوخ و شنگی که امروز شانه به شانه هم برای فقرای محله عرق میریزند و فردا چراغ موکبهای اربعین را روشن نگه میدارند و روز دیگر برای دفاع از این آب و خاک سینه سپر میکنند. همان سربازهای بینام و نشانی که بیردیف بودجه و آئیننامه و بخشنامه، هزار سازمان و نهاد و وزارتخانه را انگشت به دهان گذاشتهاند! که غیرت و همت و همدلیشان میتواند کوهها را هم جابجا کند!
با هم، برای خدا
سرزمینی مظلوم، زیر بار آتش و ظلم دشمنان قرار گرفته است. مردمان غزه، در محاصرهی نیروهای ستمگر اسرائیل، روزها را با صدای انفجار و شبها را در دل تاریکی بمباران سپری میکنند. اما در این سرزمین کوچک، هزاران دست به یاری برخاسته است. جوانی با دوربینش تصویرگری میکند تا صدای این مظلومیت را به جهانیان برساند. مادری با دستان خسته، غذایی ساده آماده میکند و به دست همسایهای میدهد که خانهاش زیر آوار مانده است. دانشجویی در یک کشور دیگر، هشتگ #غزه_تنها_نیست را داغ میکند و دیگری مقالهای در یک رسانه معتبر مینویسد. یک بازرگان، بخش بزرگی از سود خود را برای تأمین نیازهای حیاتی این مردم میفرستد؛ و پزشکی از هزاران کیلومتر دورتر، با جان و دل، خود را به خط مقدم میرساند تا جان کودکان زخمی را نجات دهد.
این همبستگی، مصداق زندهای از پیام الهی در آیهی کریمه «وَتَعَاوَنُوا عَلَی الْبِرِّ وَالتَّقْوَی وَلَا تَعَاوَنُوا عَلَی الْإِثْمِ وَالْعُدْوَانِ »[۱] است. خداوند ما را دعوت میکند که در مسیر “نیکی” و “تقوا” همیار یکدیگر باشیم؛ یعنی در مسیر خیر، نیکوکاری و حفظ حقوق الهی و انسانی، دست در دست هم دهیم. اما در مقابل، از همکاری در گناه و تجاوز نهی میکند.
این آیه در نظام مفهومی «ولایت» جایگاه ویژهای دارد. همانگونه که ولایت میان مؤمنان به پیوستگی و برادری میانجامد، همکاری در مسیر “نیکی” و “تقوا” به تقویت این پیوندها کمک میکند و جامعهای مستحکم و مقاوم میسازد. «سیاست قرآن برای مسلمانها این است که ملّتهای مسلمان، گروههای مسلمان، با یکدیگر همبستگی داشته باشند و کأنّه وعده میدهد که اگر شما ملّتهای مسلمان این همبستگی را با هم داشته باشید، این، موجب آن است که عزّت خداوند پشت سر شما باشد؛ یعنی بر همهی موانع غلبه پیدا میکنید، بر همهی دشمنان پیروز میشوید؛ حکمت الهی پشتیبان شما است؛ یعنی همهی قوانین آفرینش در جهت پیشرفت شما به کار خواهد افتاد؛ این، منطق قرآن و سیاست قرآن است .»[۲]
از سوی دیگر، اگر این همکاری آنطور که رسانهها و قدرتهای جهانی تلاش میکنند، در مسیر گناه و تجاوز قرار گیرد، نهتنها جامعهای از همگسیخته ایجاد میشود، بلکه باعث تباهی ارزشها و سقوط تمدنها میگردد.
امروز، جهان اسلام در آزمونی بزرگ قرار دارد. این آیه، نقشهی راهی برای امت اسلامی است: با هم، برای خدا. از تواناییهای خود استفاده کنیم و از هرگونه همکاری در مسیر ظلم و تجاوز دوری کنیم. این مسیر، راه عزت و پیروزی همه مستضعفان است.
خداوند در این آیه از ما خواسته است که:
در کارهای نیک و پرهیزکاری با دیگران همکاری کنیم و از یاری رساندن به گناه و دشمنی پرهیز نمائیم.
برای عمل به این آیه در زندگی میتوانیم:
_ نسبت به کارهای خوبی که اطرافمان انجام میشود بیتفاوت نباشیم. وقتی میبینیم مثلاً عدهای برای تهیه جهیزیه پول جمع میکنند، وظیفهمان بدانیم که در این کار خیر حتماً سهیم شویم.
_ از همراهی با جمعهایی که به غیبت، تهمت یا تخریب دیگران میپردازند، اجتناب کنیم. مثلاً از باز ارسال کردن پیامی که در فضای مجازی آبروی شخصی را میبرد خودداری کنیم.
_ گروههای کوچک خانوادگی یا دوستانه برای انجام کارهای خیر تشکیل دهیم.