ماجرای بریدن سر تپه های امانیه چیست؟

همشهری آنلاین – سیدسروش طباطبایی‌پور: جایی در خیابان جردن یا آفریقا که امروزه آن را به نام بلوار نلسون ماندلا می‌شناسیم؛ محله‌ای که مثل دیگر مناطق تهران داستان‌هایی شنیدنی دارد.

بیش‌تر بخوانید:

خیابانی به افتخار دکتر قریب؛ پدر طب کودکان ایران

• تاریخش

این خیابان در دل چند محله قرار دارد که یکی از آنها «امانیه» است؛ محله‌ای که در گذشته با دره‌ها، تپه‌ها، باغ‌ها و کاریزهای فراوان پر بود و حالا با پاساژ و آپارتمان و برج. اما اینکه تپه‌های امانیه در عهد قاجار که جایی خوش آب‌وهوا در اطراف تهران بود چگونه صاف و تبدیل به محله‌ای مسکونی شد، هم به نوبه‌خود شنیدنی است.

می‌گویند معیرالممالک، داماد ناصرالدین‌شاه قاجار، عمارتی تابستانی در باغ فردوس تهران داشت؛ جایی که اکنون موزه سینما در آن واقع شده. او دلش می‌خواست از عمارتش شهر تهران را ببیند، اما تپه‌های امانیه جلو دید او را گرفته بودند، پس دستور داد تا برخی از تپه‌های امانیه را صاف کنند. این موضوع فرصت مناسبی برای برادران امان‌پور فراهم کرد تا بخش‌هایی از امانیه را بخرند و روی تپه‌های هموار آن ساخت‌وساز کنند و نام امانیه را هم روی آن بگذارند و خلاصه پایه اولیه این محله شکل گرفت.

• اصلی‌ترین خیابان

تهران به سرعت گسترش یافت و مهاجران جایی برای سکونت لازم داشتند. برخی تهرانی‌های اصیل به‌دلیل آب‌وهوای شمال تهران، خانه‌هایشان را در تهران فروختند و به محله‌های بالای شهر رفتند و اینگونه شد که محله امانیه هم که بخشی از شمیرانات بود رونق گرفت، اما رونق اصلی در این محله وقتی رخ داد که اواخر دهه ۴۰شمسی بلواری در وسط محله امانیه ساخته شد و به افتخار دکتر ساموئل جردن نام آن را جردن گذاشتند. این بلوار اصلی‌ترین خیابان این محله بود و نام جردن هم به آن رونق بیشتری داد.

• جردن که بود؟

در سال ۱۲۴۹شمسی گروهی از مبلغان کاتولیک آمریکایی به ایران سفر کردند تا به هم‌کیشان خود آموزش دهند. در سال ۱۳۰۱ دولت وقت قطعه زمینی در چهارراه کالج فعلی به آنها داد و کالج آمریکایی‌ها که بعدا به دبیرستان البرز تغییر نام داد، بنا شد. دکتر جردن مدیر آنجا بود و در طول بیش از ۴۰سالی که در ایران بود، برای فرزندان ایران و آموزش آنها تلاشی فراوان کرد. به پاس تقدیر از خدمات او به فرهنگ ایران نام اصلی‌ترین خیابان امانیه را جردن نهادند.

• امانیه؛ امروز

این روزها امانیه و بلوار نلسون ماندلا یکی از پرترددترین جاهای تهران است. دلیلش نیز مشخص است؛ خیابانی که برای تردد مردمان در اواخر دهه ۴۰شمسی ساخته شد حالا با برج‌های فراوان و کوچه‌های پرجمعیت و پاساژهای رنگارنگ احاطه شده و از ترافیک نمی‌تواند نفس بکشد.
محله امانیه از شمال به پل پارک‌وی و بزرگراه مدرس می‌رسد و از جنوب به خیابان اسفندیار. از شرق و غرب هم دوباره به بزرگراه مدرس و البته خیابان ولیعصر(عج) محدود است.