فعالیت مشاغل خانگی در حوزه پرورش خاویار نظام‌مند و تحت نظارت زنجیره باشد
به گزارش خبرگزاری سلامت(طبنا)مازندران، دبیرخانه شورای گفتگوی دولت و بخش خصوصی نظر به تاثیراتی که صادرات بدون ضابطه و قاچاق تولیدات خاویاری از طریق مزارع پرورشی مشاغل خانگی در بازار این محصول استراتژیک ایجاد می‌کند، خواستار شناسایی، نظام‌مند شدن و قرارگرفتن فعالیت‌های واحدهای مذکور تحت نظارت زنجیره‌های تولید رسمی شد.
به گزارش روابط عمومی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی مازندران، کمیته فرعی شورای گفتگو به ریاست علی تقی پور رئیس اتاق با موضوع «بررسی مراتب اعتراض فعالان ماهیان خاویاری در خصوص پرورش خاویار در قالب مشاغل خانگی» تشکیل شد.
تسهیل در صدور مجوز پرورش ماهیان سردآبی و گرمابی در قالب طرح مشاغل خانگی از طریق درگاه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی سبب گرایش بسیاری از افراد به ویژه در روستاها برای ثبت‌نام و در ادامه نیز دریافت مجوز، ساخت استخرها و حوضچه‌ها و نهایتا نیز پرورش ماهی شد. در این میان برخی‌ها به دلیل سودآوری بالای ماهیان خاویاری و همچنین تولید خاویار، با استفاده از مجوز پرورش ماهیان سردآبی و گرمابی نسبت به تولید ماهیان خاویاری اقدام کردند و به مرور زمان تعداد قابل ملاحظه‌ای در مازندران و سایر استان‌ها دست به این کار زدند، در حالیکه پرورش ماهیان خاویاری به دلیل تخصصی بودن، در بیش از ۵۰۰ طرح مشاغل خانگی وزارت کار نیست.
موضوع، زمانی جدی می‌شود که این تولیدکنندگان از طریق واسطه‌هایی در استان و یا خارج از استان به صورت قاچاق دست به صادرات می‌زنند، از نظر دامپزشکی اصلا امکان صادرات از این طریق وجود ندارد و شیلات هم به عنوان متولی بنا به ملاحظاتی که مربوط به کسب و کار می‌شود، اساسا بر اساس قانون با این اقدام مخالف است.
مسئله‌ای که اتفاق می‌افتد این است که کشوری چون روسیه به عنوان مشتری اصلی ماهیان خاویاری ضوابطی را برای پذیرش این محصول دارد به طوریکه سال ۱۴۰۱ نظر به درخواست سازمان غذا و داروی روسیه ، یک دوره تخصصی در خصوص اینکه واردات ماهیان خاویاری ایران باید چه شاخصه‌هایی را داشته باشد، برای یک هیات ایرانی از مازندران به سرپرستی آقاپور کاظمی مدیرکل دامپزشکی استان در فدرال روسیه برگزار شد.
اکنون با صادرات بدون نظارت و بدون داشتن شاخصه‌های مد نظر کشور هدف، زمانی که کالای قاچاق به نام ایران به بازار می‌رود و ایرادی بر آن مترتب باشد، نام خاویار ایرانی دچار خدشه می‌شود و این موضوع به صادرکنندگان واقعی ضربه می‌زند.
فعالیت مشاغل خانگی در حوزه ماهیان خاویاری شناسایی و نظارت شوند
علی تقی‌پور رئیس اتاق بازرگانی معتقد است که اولا واحدهای مشاغل خانگی که اقدام به تولید ماهیان خاویاری کردند شناسایی شوند و مدیریت و نظارت بیشتری بر واحدهایی که صادرات هم دارند، اعمال شود.
وی با بیان اینکه در واقع این واحدهای مجوزمحور به دلیل حساسیت‌هایی که در بازار هدف ایجاد می‌کنند باید تایید محور بشوند، به این موضوع هم اشاره داشت که اولا مشاغل خانگی نباید وارد حوزه تولید ماهیان خاویاری بشوند، از سوی دیگر در شرایط فعلی کشور که نارضایتی‌هایی را به دنبال خواهد داشت نمی‌توانیم بگوییم فعالیت این واحدها متوقف شود، به هر حال یکسری از افراد سرمایه‌گذاری کردند و یکسری از سازمان‌ها هم چشم خود را روی این موضوع بستند.
تقی پور با اشاره به بحث‌هایی که عنوان شد؛ اولا خواستار نظارت بر واحدها و دوما قرار گرفتن آنها در زنجیره تولید شد؛ یعنی تحت نظر پرورش‌دهندگان بزرگ صادراتی کار کنند تا بازار صادرات متضرر نشود. از سوی دیگر با شرایطی که پیش می‌رویم؛ لازم است که در رابطه با مشاغل خانگی، تعیین شاخص‌ها لحاظ شود.
صادرات ماهیان خاویاری مشاغل خانگی دارای تاییدیه دامپزشکی باشد
به گفته مهرداد قلی پور مدیرعامل شرکت فرآوری و بسته‌بندی آبزیان پاک ثمر و از صادرکنندگان ماهیان خاویاری، در شرایط فعلی برای واحدهایی که به هر طریق وارد مقوله تولید ماهیان خاویاری در قالب مشاغل خانگی شدند، تدابیری اتخاذ شود که محصول نهایی واحد آنها در صورتی صادر شود که پس از دریافت تاییدیه توسط دامپزشکی باشد.
وی ادامه داد: ما شرکت‌هایی هستیم که با روال قانونی و تحت دستورالعمل‌های سخت فعالیت داریم و حالا تعداد زیادی از واحدها تحت عنوان مشاغل خانگی مجوز می‌گیرند در حالیکه باید در حوزه ماهیان گرمابی فعالیت می‌کردند اما ماهیان خاویاری پرورش می‌دهند و خیلی از سردابی‌ها به همین صورت؛ هم خاویاری و هم سردآبی پرورش می‌دهند.
اعتبار آبزی‌پروری ایران با خطر صادرات قاچاق از طریق مشاغل خانگی مواجه است
نماینده شرکت پرورش ماهیان خاویاری طبرستانی یکی دیگر از فعالان اقتصادی حوزه آبزی‌پروری با اعلام اینکه تولیدات این واحدها نسبت به تولیدات رسمی ماهیان خاویاری بسیار قابل توجه است، اظهار کرد: تاکنون هیچ سازمانی جلوی آن را نگرفته و شاید این توانایی هم وجود ندارد، عمده مصرف ماهیان خاویاری چه گوشت و چه خاویار آن صادراتی است در حالیکه اجازه صادرات آنها باید تحت یک پروتکل باشد.
وی ادامه داد: این حجم بالا که به صورت غیرقانونی صادر می‌شود، رعایت بخشنامه‌ها و الزامات نمی‌شود و آزمایش هم گرفته نمی‌شود؛ کافیست که تست آنها مثبت بشود، آنوقت کلا آبزی پروری ایران زیر سوال می‌رود.
این فعال اقتصادی بیان کرد: ما تولیدکننده‌ها دیده نمی‌شویم و کسی نمی‌آید بگوید چه کمکی نیاز دارید اما به یکسری افرادی کمک می‌شود که عملا بار تولید روی دوش آنها نیست، می‌آیند از مزارعی که مجوز ندارند و خانگی هستند تولید و صادرات انجام می‌دهند و بازار را مختل می‌کنند، این به نظرم خیلی جای انتقاد دارد.
تولیدات خاویاری مشاغل خانگی زیر نظر پرورش‌دهندگان اصلی باشد
دیگر فعال اقتصادی حوزه ماهیان خاویاری معتقد است؛ اگر به جای اینکه این مشاغل تولید خاویار داشته باشند به سمت پرورش ماهیان گرمابی سوق داده شوند که فروش بهتری نسبت به خاویار دارد یا به سمت ماهیان سردآبی که راحت‌تر است، بهتر باشد.
علی فکوری ادامه داد: اگر مقاومت صورت می‌گیرد؛ باید تولیدات آنها زیر نظر پرورش‌دهندگان اصلی باشد که همه اصول را رعایت می کنند. شیلات به تنهایی قادر به مدیریت واحدهای تولیدی خانگی نیست، ضمن آنکه خود شیلات هم این واحدها را براساس دستورالعمل‌ها غیرقانونی می‌داند و چون غیرقانونی است، دامپزشکی هم نظارتی ندارد و اینها مقداری از کنترل خارج شدند.
نماینده اقتصاد و دارایی اظهار داشت: یک پرورش‌دهنده ماهیان خاویاری باید دارای دو شرایط لازم یعنی کارت آبزی‌پروری و مجوز بهداشت باشد، دستگاه متولی باید الزامات را بررسی کند و روند و کیفیت صدور مجوز نیز اصلاح شود.
تاییدمحوری فعالیت آبزیان در مشاغل خانگی از اختیارات دستگاه اجرایی است
علی باقری مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی مازندران نیز اشاره‌ای به ۵۱۲ عنوان مشاغل خانکی در سایت وزارتخانه متبوع داشت و معتقد بود که فعالیت در حوزه آبزیان که ثبت‌محور است می‌تواند تاییدمحور شود که برابر اختیار دستگاه اجرایی است.
وی از آمادگی و نگاه ویژه وزارت تعاون برای فعالیت واحدهای خاویاری و به طور کلی آبزیان در قالب تعاونی و زنجیره و حمایت و هدایت آنها ازجمله در قالب تبصره ۱۸ خبرداد.
مشاغل خانگی نباید تهدیدی برای صنایع باشند
نماینده شیلات مازندران نیز اظهار کرد: پرورش آبزیان اگر در محدوده روستایی باشد اصلا نیازی به مجوز ندارد اما در حوزه خاویاری موضوع فرق دارد و سازمان نیز با پرورش آن در مشاغل خانگی مخالف است.
وی با بیان اینکه مشاغل خانگی باید یک فرصت باشد و اگر تهدیدی برای صنایع ما محسوب بشوند، اگر نباشند بهتر است، تصریح کرد: اگر هم قرار است به دلایلی در واحدهای مشاغل خانگی پذیرفته شوند باید از ابتدا یعنی مولدین تا مرحله نهایی یعنی فرآوری در قالب زنجیره و تحت نظارت باشد.
کمیته ساماندهی ماهیان خاویاری تشکیل شود
علی احسانی مشاور اتاق مازندران با یادآوری اینکه قانون مشاغل خانگی اجازه ورود به فعالیت پرورش ماهیان خاویاری را نمی‌دهد به این دلیل که مقررات خاص دارد، افزود: این فعالیت دارای مقررات و چارچوب‌های ویژه‌ای است؛ اینکه اصلا چطور می‌توانید مزرعه ماهیان خاویاری داشته باشید و در یکی از بندهای آن اشاره شده که نظارت بر عهده یگان حفاظت شیلات است.
وی با بیان اینکه آنچه اکنون می‌بینیم صادرات را دچار مشکل می‌کند، گفت: قانون، واحد آبزی‌پروری روستایی را تعریف کرده است؛ سوابق و بهداشت می‌خواهد. برای آبزی‌پروری غیرصنعتی هم چارچوب و ضوابط گذاشته است لذا این موضوع از وظایف حاکمیتی شیلات است و به همین سادگی نمی‌توانیم از کنار آن بگذریم، ضمن آنکه “مقررارت اجرایی ثبت مزارع خاویاری” جزء لاینفک این فعالیت است.
احسانی پیشنهاد داد: کمیته ساماندهی ماهیان خاویاری به مدیریت شیلات تشکیل و اقدامات و تصمیمات برابر قانون باشد، همچنین باید لیست کاملی از واحدهای آبزی‌پروری دارای مجوز مشاغل خانگی که پرورش ماهیان خاویاری دارند، تهیه شود.
در پایان با عنایت به این موضوع که اساسا قانون مشاغل خانگی اجازه ورود به فعالیت ماهیان خاویاری را در قالب این طرح نداده است و غیرقانونی می‌باشد، و همچنین نظر به شرایط فعلی کشور و سرمایه‌گذاری‌هایی که برخی افراد در حوزه ماهیان خاویاری از طریق مجوز مشاغل خانگی انجام داده‌اند، پیشنهاد می‌شود که اولا این واحدها شناسایی شوند، فعالیت آنها تأییدمحور، همراه با نظارت و در قالب زنجیره یعنی زیرمجموعه صنایع بزرگ تولید ماهیان خاویاری باشد. ضمن آنکه صادرات پس از دریافت تاییدیه دامپزشکی و مثبت ارزیابی‌شدن سلامت محصول باشد تا بازار صادراتی دچار مشکل ابزارک بنر را اضافه کنید تصویر