صیدی: تلاش می‌کنیم در سال آینده بازار به‌مراتب بهتری داشته باشیم
به گزارش خبرگزاری مهر حجت‌اله صیدی رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار، امروز (یکشنبه ۵ اسفند)، در همایش چشم انداز اقتصاد ایران ۱۴۰۴ گفت: ما همیشه در اقتصاد در جاده مه‌آلود رانندگی می‌کنیم و خیلی چیزها روشن و مشخص نیست. برای ترسیم چشم‌انداز سال آینده هم، نظرها متفاوت است. مجموعه مؤلفه‌ها و وزن آن‌ها محل چالش است. شکی نیست که بعضی از مؤلفه‌ها عمومی‌اند و اقتصاد ایران و جهان سال‌هاست که با آن‌ها مواجه است. برخی موارد و مولفه‌ها در سراسر دنیا، با درجاتی از شدت و ضعف وجود دارند، از جمله عدم‌قطعیت‌ها و مسائل زیست‌محیطی که در دنیا محل توجه است. البته مسائلی هم خاص اقتصاد ایران است؛ مانند تحریم‌ها و بعضاً ناترازی‌ها. بنابراین طبیعی است که ما باید این مولفه‌ها را در پیش بینی‌ها و برنامه‌ریزی‌ها لحاظ کنیم.
صیدی در ادامه با اشاره به موضوعات مطرح در چارچوب فعالیت بازار سرمایه، تاکید کرد: برآورد بنده و همکارانم در بازار سرمایه این است که متغیرهای اقتصاد در سال ۱۴۰۴ از ثبات برخوردار خواهد بود و تغییر عمده‌ای را در شرایط اقتصادی پیش‌بینی نکرده‌ایم. البته همیشه متغیرهای غیرقابل پیش بینی وجود دارد.
او ادامه داد: بنابراین، ما باید برای این فضا برنامه‌های بازار سرمایه را تنظیم کنیم. البته اگر اتفاق دیگری افتاد و گشایش خوبی حاصل شد، با یک برنامه جدید و پیش‌رونده حرکت می‌کنیم. اگر هم شرایط سخت‌تر از وضعیت فعلی شد، باز هم معتقدیم باید فضا را مدیریت کرد و از پیچ‌ها و گردنه‌ها عبور کرد چون بدترین اتفاق در جا زدن، ناامید شدن و کار نکردن است.
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار در بخش دیگری از صحبت‌هایش با تشریح ۳ برنامه بازار سرمایه در سال آینده توضیح داد: برای سال آینده ۳ برنامه را برای بازار سرمایه پیگیری خواهیم کرد. اولین برنامه، افزایش کارایی بازار است. در این خصوص تمام نهادهای ناظر در بازار سرمایه وظیفه دارند که به تحقق این برنامه کمک کنند.
وی افزود: این روند از ۲۵ سال پیش در بازار سرمایه آغاز شده و تا به امروز ادامه داشته است؛ شفافیت هدفی است که همه ما دنبال آن هستیم. تلاش می‌کنیم که شفافیت را بالا ببریم تا از حقوق سهامدار صیانت شود و سهامدار بتواند ریسک و بازده را برآورد کند.
صیدی در ادامه گفت: در این رابطه، کارهای مختلفی را تعریف کردیم و اقداماتی در حال پیگیری است، اما یکی از مهم‌ترین کارها و مهم‌ترین متغیرها بحث نظام راهبری شرکت‌ها است. حدود ۷۵۰ شرکت در بورس حضور دارند، از شرکت‌های بسیار بزرگ (با ارزش چند صد همت) تا شرکت‌های متوسط و کوچک، برخی از این شرکت‌ها در اجرای نظام حاکمیت شرکتی نقصان دارند. تغییرات پی در پی مدیران و نبود برنامه‌ای مشخص و عملیاتی برای مدیریت، شرکت‌ها را آزار می‌دهد. حتی در شرکت‌های سودآور هم گاه این ضعف‌ها را مشاهده می‌کنیم. بنا بر این الزام داریم راهبری شرکتی و شایسته سالاری را تا حد امکان و وظیفه سازمان بورس ارتقا دهیم.
او اعلام کرد: یکی دیگر از مؤلفه‌ها در بحث شفافیت، بحث صورت‌های مالی است. به عنوان مثال صورت مالی بانک‌ها ابهامات بیش‌تری دارد، بانک‌ها باید بر روی ساختار سرمایه و بدهی خود بیش‌تر کار کنند. گزارش‌های حسابرسی برخی بانک‌ها نیز پر از بند مشروط است که آن را از سودمندی خارج می‌کند، در نتیجه روی ارتقای کیفیت گزارش‌گری مالی باید مشخصاً کار شود، چرا که این مؤلفه مهم‌ترین منبع تصمیم‌گیری در بازار سرمایه است. همین‌طور گزارش‌های تفسیری که به خوبی در بورس مورد استفاده قرار می‌گیرد، متأسفانه گاه در جاهای دیگر مورد استفاده قرار نمی‌گیرد. بنابراین اولین برنامه سازمان بورس، افزایش کارایی است تا بازار بتواند به صورت طبیعی کار کند.
صیدی افزود: احترام گذاشتن به طبیعت بازار بسیار مهم است. باید به واکنش طبیعی بازار بها داده شود. وقتی بازار به طور طبیعی پیش می‌رود، در بلندمدت همه برنده خواهند بود. هر چند در کوتاه‌مدت می‌توان بازار را دستکاری کرد و محبوب هم شد، ولی این کار در نهایت به ضرر بازار تمام می‌شود. بنابراین، رساندن بازار به حالت طبیعی خود، اولین برنامه ما است که با اصطلاح فنی، کارایی نامیده می‌شود. نباید انتظار داشت وقتی شرایط به گونه‌ای دیگر است، شاخص رفتار دیگری از خود نشان دهد، زمانی که چند اتفاق می‌افتد که همه نگران کننده است، نباید انتظار داشت شاخص چند هزار واحد رشد کند، یا زمانی که همه شرایط مثبت است اگر بازار ریزشی باشد، باید شک کرد. رساندن بازار به حالت طبیعی خود یا افزایش کارایی بازار اولین وظیفه سازمان بورس است.
رئیس سازمان بورس گفت: موضوع دوم؛ بهبود عملکرد شرکت‌ها است که عملکرد آن‌ها وابسته به مدیران است. اما سازمان بورس هم نظارت و الزاماتی دارد که می‌تواند کمک کند. نظام راهبری شرکتی و ثبات مدیریت با الزام به تعهد به برنامه‌ها و عمل کردن به برنامه‌ها ضروری است. بهبود عملکرد شرکت‌ها را باید از دو سطح شرکت و کلان بررسی کرد؛ در سطح بنگاه یا شرکت در برخی از موارد سهامدار، سهام را می‌خرد اما انحراف‌های زیادی در گزارش‌ها مشاهده می‌شود و حتی اساسنامه شرکت رعایت نمی‌شود، باید با اصلاح وضع شرکت به سهام‌داران کمک کرد، در سطح کلان هم باید وضع را اصلاح کرد به عنوان مثال مسئله ناترازی انرژی لطماتی را وارد می‌کند. در تابستان، سود و زیان شرکت‌ها به دلیل ناترازی انرژی تحت تأثیر قطعی برق قرار می‌گیرد. قیمت‌گذاری پالایشگاه‌ها گاهی به هم می‌ریزد. پالایشگاهی که می‌تواند با تولید بنزین مرغوب و فروش آن، سود خوبی ببرد، ملزم می‌شود که سوخت معمولی تولید کند و آن را با ضرر بفروشد؛ همان پالایشگاهی که پیشرفته است و اصلاً برای صادرات احداث شده است. قیمت‌گذاری دستوری باید حتی‌المقدور حذف شود. البته سازمان بورس تمرکز خوبی بر صنایع دارد چنان‌که با برگزاری میز صنعت چالش‌های کلان هر صنعت را بررسی می‌کند.
او با بیان این‌که قیمت‌گذاری باید از طریق شرکت‌ها انجام شود، اعلام کرد: برنامه سوم ما؛ توسعه و افزایش ارزش بازار است که از طریق عرضه اولیه‌های بیش‌تر و پذیرش بیش‌تر انجام می‌شود. امیدوارم بتوانیم در سال ۱۴۰۴ به عدد ۱۰۰۰ شرکت پذیرفته شده در بورس برسیم، هنوز شرکت‌های بزرگی در اقتصاد ایران داریم که وارد بورس نشده‌اند، این شرکت‌ها اگر وارد بورس شوند، هم هزینه تأمین مالی کاهش می‌یابد و هم شفاف‌تر می‌شود و امکان توسعه بیش‌تری نیز پیدا می‌کنند.
صیدی در پایان گفت: تعریف ابزارهای جدید و توسعه ابزارهای کنونی و کاربرد آنان، به ویژه در بورس کالا و بورس انرژی، بسیار مهم است، امید است با همکاری بورس‌ها، نهادهای مالی، اعم از؛ کارگزاری‌ها، تأمین سرمایه‌ها، سبدگردان‌ها، شرکت‌های پذیرفته شده و … بتوانیم ارزش بازار سرمایه ایران را به تولید ناخالص داخلی‌مان نزدیک کنیم. آرزو داریم که تولید ناخالص داخلی آن‌قدر بالا برود که بتوانیم با رقبای منطقه‌ای شانه به شانه حرکت کنیم. امیدواریم در سال ۱۴۰۴ سال به مراتب سال بهتری را در پیش داشته باشیم.
