اعتقاد انسان به آخرت دارای نتایج فردی و اجتماعی متعددی است

به گزارش خبرنگار مهر، حجت الاسلام و المسلمین ابراهیم کلانتری صبح جمعه در سلسله نشست‌های جهاد تبیین در حرم شاهچراغ (ع) با بیان اینکه «معاد» یعنی این‌که بازگشت انسان و جهان به سوی خداوند است، گفت: همه هستی از یک نقطه شروع می‌شود و با سیر یک مسیر مشخص که در جهان هستی به درستی تعریف شده است، این حیات استمرار پیدا می‌کند و به نقطه شروع می‌رسد، مبدأ و معاد، یک چیز می‌باشد و آن «الله» است، مبدأ و شروع از خدا می‌باشد و بازگشت و انتهای کار موجودات نیز به خداوند ختم می‌گردد.

وی ادامه داد: از تمام آیه‌های قرآن کریم، بیش از ۲ هزار آیه به صورت مستقیم به بیان اصل معاد پرداخته و به صورت غیرمستقیم نیز قریب چهار هزار آیه راجع‌به این اصل اساسی صحبت کرده‌اند. یک بخش اصلی آیات قرآن کریم، در مورد «الله» و معرفی خداوند می‌باشد و یک بخش دیگر به بیان «معاد» پرداخته است به این دلیل که تمام معماهای مهم و اساسی بشر در این دو اصل خلاصه می‌شود.

حجت الاسلام کلانتری با بیان اینکه بخش مهم فکر انسان، پاسخ به چرایی «از کجا آمده‌ام و به کجا می‌روم؟»، می‌باشد، افزود: تمام انسان‌ها، چه متدینین و چه حتی ملحدین که به هیچ چیزی اعتقاد ندارند، قطعاً از نظر فکری درگیر این دو اصل و اینکه سرنوشتشان چه می‌شود، هستند. به‌همین دلیل زمانی‌که وحی نازل می‌شود این دو اصل را به خوبی مورد توجه قرار می‌دهد.

تولیت حرم شاهچراغ (ع) گفت: بنابراین با تکیه بر آیات وحی، تصویری که از جهان هستی در اختیار انسان قرار می‌گیرد، تصویری دقیق از مجموعه‌ای نظام‌مند، با هدف و با مقصدی معین است.

وی در ادامه به تعدادی از آیات قرآن کریم که راجع به اصل معاد و بازگشت به سوی خدا می‌باشد، اشاره کرد و افزود: سرآغاز هستیِ همه موجودات و از جمله انسان «جهان دنیا» است، اما بازگشت به خدا که در این آیات و آیات دیگری از آن سخن رفته است، به تصریح قرآن کریم در جهانی دیگر که از آن به «جهان آخرت» یاد شده است تحقق و عینیت می‌یابد، یک سری از آیات معاد به صورت دقیق بیان می‌کنند که شما در نقطه مشخصی آفریده شده‌اید و آن حیات دنیا است و برگشت شما به حیات آخرت است؛

حجت الاسلام کلانتری با بیان اینکه برزخ هم بخشی از دنیا می‌باشد، گفت: ممکن است به ذهن بعضی از افراد خطور کند که فاصله بین دنیا و آخرت، یوم القیامه است پس برزخ چیست؟ برزخ جزئی از خود دنیا است و در حال حاضر هم وجود دارد و همه ما انسان‌ها هم به عالَم برزخ خواهیم رفت. زمانی که در صور دمیده می‌شود این عالَم دنیا تمام می‌شود و برزخ هم پایان می‌پذیرد. دلیل آن هم این است که خیلی از کارهایی که ما در دنیا انجام می‌دهیم با مرگ تمام نمی‌شود و اثرات نیک و سو آن رفتار برای انسان اِعمال می‌شود و تا آخر دنیا این ادامه دارد و با مرگ، پرونده انسان بسته نخواهد شد؛ زیرا هنوز آثار اعمال انسان ادامه دارد و در زندگی دیگران و نامه اعمال فرد، تأثیرگذار است. ممکن است فردی در این دنیا کسی را به ناحق مواخذه کرده و آن فرد را رنجیده خاطر کرده باشد، اینکه تمام نمی‌شود.

وی ادامه داد: به عنوان مثال آن جنایتی که یزد در ۱۴ قرن پیش انجام داد آیا تمام شده است؟ خیر. همچنان ادامه دارد و آثار کار او همچنان به نامه اعمالش اضافه می‌شود، زمانی که به تعبیر قرآن در صور دمیده می‌شود و دنیا پایان می‌یابد، طبق آیات قرآن این حیات مادی به هم می‌خورد و تمام می‌شود؛ اینکه بین تمام شدن این دنیا و آغاز قیامت چقدر فاصله است، در قرآن آیه‌ای وجود ندارد که این فاصله را بیان کرده باشد، ولی برخی از اهل‌بیت علیهم السلام به آن اشاره فرموده‌اند.

تولیت حرم شاهچراغ (ع) افزود: به اراده خداوند، آخرت آغاز می‌شود و این درس‌هایی است که خود قرآن بیان می‌کند و این درس و دقت‌ها را علم، فلسفه و کلام نمی‌توانند ارائه کنند و به بشر بدهند و این امر فقط توسط وحی برای بشر محقق می‌شود. آیا فقط انسان‌ها محشور می‌شوند؟ خیر، همه موجودات محشور می‌شوند حتی درختان، حیوانات همه هستی مجدد حیات پیدا می‌کنند اما حیاتی از نوع حیات اخروی نه حیات دنیوی؛ هر موجودی در همان حدی که خداوند به او ظرفیت داده است محشور می‌شود و همه موجودات برای دنیای اخروی و جاویدان احیا می‌گردند.

حجت الاسلام کلانتری در ادامه به بررسی «نتایج فردی و اجتماعی اعتقاد به جهان آخرت» پرداخت و گفت: اعتقاد انسان به جهان آخرت دارای نتایج فردی و اجتماعی متعددی می‌باشد که با ولایت فقیه هم در ارتباط است. نخستین نتیجه این است که در نگاه انسان معتقد به معاد، جهان آخرت استمرار جهان دنیاست و در حقیقت مرگ، پل، گذرگاه و نقطه اتصالی است بین دو جهان، با این تفاوت که جهان دنیا «دار عمل» و جهان آخرت «دار حساب» و نتیجه است. در جهان‌بینی مادی، مرگ پایان‌بخش حیات است و پس از آن چیزی جز نیستی مطلق وجود نخواهد داشت.

انسان معتقد و مؤمن به اصل معاد نباید به حاکمیت ظلم و جور رضایت بدهد

تولیت حرم شاهچراغ (ع) در توضیح دومین نتیجه اعتقاد به جهان آخرت گفت: «جهان آخرت»، آنگاه که به یک باور و اعتقاد راسخ در وجود انسان تبدیل می‌شود، بی‌گمان در سبک زندگی فردی و اجتماعی این جهانیِ او آثار فراوانی بر جای می‌گذارد. همه اعمال خُرد و کلان چنین انسانی به همین دلیل که به جهان آخرت و حسابرسی دقیق آن ایمان دارد و آن را پایان‌بخش و محصول نهایی همه افعال و تلاش‌های خود در دنیا می‌داند، جهت الهی و اًخروی می‌یابد. از انسان معتقد به آخرت نه فقط هیچ حرکت، که هیچ سخن و حتی فکر و خیالی سر نمی‌زند مگر اینکه در همه آنها آثار وضعی و حسابرسی دقیق اُخروی مورد توجه قرار می‌گیرد.

وی ادامه داد: سبک زندگی و فرهنگ جامعه‌ای که معتقد به آخرت است، متفاوت با فرهنگ جامعه‌ای می‌باشد که معتقد به آخرت نیست. سبک زندگی، اثر عینی فرهنگ و تمدن انسان‌ها است و بر این اساس، تمام وجوه زندگی افرادی که بر اساس این دو مکتب الهی یا مادی زندگی می‌کنند با یکدیگر فرق دارند.

حجت الاسلام کلانتری در توضیح سومین نتیجه اعتقاد به جهان آخرت گفت: در نگاه و باور چنین انسانی، حکومت و حاکمان، ساختارها، جهت‌گیری‌ها و دستورالعمل‌های گوناگون اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و قضائی که حکومت‌ها ابلاغ و به اجرا می‌گذارند، از آن جهت که بخش بزرگی از حیات دنیایی و عمل، اخلاق و سبک زندگی انسان‌ها را نیز متأثر می‌سازند، نمی‌توانند جدا از حیات به‌هم پیوسته دنیا و آخرت آدمیان قلمداد شوند و در مقوله‌ای منهای آخرت قرار گیرند. بدون شک تسلیم حکومت شدن و اطاعت از حاکمان غیر از رضایت قلبی، یک سلسله بایدها و نبایدها و مجموعه‌ای از اعمال و اقدامات را متوجه انسان می‌کند که در نگاه و باور انسان معتقد به آخرت، همه آنها موبه‌مو در قیامت مورد حسابرسی دقیق قرار خواهند گرفت.

تولیت حرم شاهچراغ (ع) افزود: انسان معتقد و مؤمن به اصل معاد نباید به حاکمیت ظلم و جور رضایت بدهد حتی برای چند روز. این خلاف اعتقاد به معاد است. این یک نوع نگاه توحیدی و اعتقادی به معاد می‌باشد؛ و در مقابل آن، نگاه فردی از مکتب مادی گرا وجود دارد که امکانات خود را در اختیار همه افراد قرار می‌دهد خواه آن را در راستای نابودی زندگی یک سری انسان به کار ببرد، خواه در مسیر اعتلای زندگی خود و دیگران به کار برده شود، و چنین فردی فقط به دنبال کسب مادیات است و از انسانیت بویی نبرده و البته این نتیجه جهان بینی او می‌باشد.

وی با اشاره به سکوت مجامع جهانی در قبال جنایات رژیم صهیونیستی در غزه گفت: در دنیای امروز، مجامع جهانی مدعی حقوق بشر و انسان‌های مادی‌گرای لیبرال، به اینکه در غزه زنان و کودکان را از بین می‌برند و خانه‌های آن‌ها را ویران می‌کنند، کاملاً بی‌تفاوت هستند و در این زمینه هیچ غمی ندارند؛ اما آن کسی که به معنای واقعی کلمه مسلمان است، طبق فرمایش پیامبر اکرم (ص) از هر گوشه جهان که صدای یک انسان بلند می‌شود خود را مسئول و در غم آن‌ها شریک می‌داند، و اگر غیر از این باشد، آن فرد در عمل معتقد به مکتب اسلام نیست، ولو اینکه در ظاهر مسلمان باشد.

به‌هم پیوستگی دنیا و آخرت که در جهان‌بینی اسلام به عنوان یک اصل قطعی پذیرفته شده است

حجت الاسلام کلانتری در مورد چهارمین نتیجه اعتقاد به جهان آخرت گفت: به‌هم پیوستگی دنیا و آخرت که در جهان‌بینی اسلام به عنوان یک اصل قطعی پذیرفته شده است، اصل درهم تنیدگی و به تعبیر دیگر «عینیت سیاست و دیانت» را در اسلام رقم زده است که نقطه مقابل جدایی دین و سیاست در لیبرالیسم است. در مکتب لیبرالیسم که امروز بر جهان غرب حاکم است، دین حق هیچ‌گونه دخالتی در امور اجتماعی بشر اعم از علم، فرهنگ، سیاست و حکومت، اخلاق، اقتصاد و حقوق را ندارد، بلکه همه اینها تابع دستاوردهای تجربی و عرفی بشر است.

حجت الاسلام کلانتری افزود: اینکه دائماً از عینیت سیاست و دیانت در اسلام صحبت می‌شود، به این خاطر است که دنیا و آخرت یک چیز است و دو چیز متفاوت و جدا از هم نمی‌باشد،

تولیت حرم شاهچراغ (ع) در توضیح پنجمین نتیجه اعتقاد به جهان آخرت گفت: بر مبنای آنچه گفته شد، در مشروعیت حکومت و حاکمان و مشروعیت دستورالعمل‌ها و بایدها و نبایدهایی که از ناحیه حکومت صادر می‌شوند، نمی‌توان دین کامل و آئین جامع الهی، یعنی اسلام را نادیده گرفت، زیرا در این عرصه نادیده گرفتن دین مساوی است با نادیده گرفتن و حذف بخش بزرگی از اعمال و افعال اجتماعی انسان در حسابرسی قیامت، که چنین چیزی با بیانات صریح قرآن که ذرّه ذرّه اعمال در قیامت مورد محاسبه دقیق قرار می‌گیرند در تضاد کامل است. بر این اساس، انسان معتقد به آخرت، مشروعیت حکومت و حاکمان و قوانین اجتماعی را در تشریع الهی جست جو می‌کند، نه از عرف آنگونه که در لیبرالیسم رواج یافته است.

حجت الاسلام کلانتری پیرامون ششمین نتیجه اعتقاد به جهان آخرت تصریح کرد: همانگونه که در توضیح اصل توحید گفته شد، حکومت و حاکمان و همه قوانین و دستوراتی که از سوی حکومت ابلاغ می‌گردد در صورتی مشروعیت می‌یابد که از اذن خداوند برخوردار باشند، زیرا حکومت بر هستی و حاکم علی‌الاطلاق هستی، خداست و وضع و ابلاغ قانون برای آدمیان، ورود به عرصه حکومت خداست و به همین سبب محتاج اذن خداوند است.